Alles over Borax.

Borax is een geweldige toevoeging aan de kast met huishoudmiddeltjes. Het heeft door facebook-hysterie en angstcultuur een slechte naam bij een beperkt ontwikkelde groep mensen en dat is niet terecht. Neem de waarschuwingen hierna gewoon serieus. En het is ook als voedingssupplement niet nodig – al is het aannemelijk dat de mens borium als sporenelement wel nodig heeft.

Wil je meer weten, duik dan eens in deze literatuurstudie.

Lees dit eerst.

De naam

Een beetje technisch: Er is vaak verwarring tussen borax, dinatriumtetraboraat en boorzuur. Boorzuur is triwaterstofboraat, . Als waterstof vervangen wordt door natrium dan ontstaat dinatriumtetraboraat, . De meest verkochte variant van Borax is een verschijningssoort waarbij dinatriumtetraboraat gebonden is aan 10 watermoleculen: ofwel dinatriumtetraboraat-decahydraat.

Borax dus, dinatriumtetraboraat-decahydraat mag ook.

De atoommassa van boor (of borium) is ~44. De molecuulmassa van borax is ~382. Als men het heeft over de boor-concentratie en je wilt weten wat de vergelijkbare borax-concentratie is, dan moet je vermenigvuldigen met 382/44.

Toepassingen

• Schimmels op muren houden echt niet van Borax. Eerst behandel je de grijze en zwarte plekken met bleekmiddel waardoor de schimmels doodgaan en de kleur gebleekt wordt. Als het droog is breng je met een kwast en of roller borax opgelost in water aan. Daar komen nooit meer schimmels. Tip: Los borax op in warm water en breng het warm aan, dan kristalliseert er wat meer uit op de muren.
• Heb je zweetvoeten? Dan heb je vast ook stinkvoeten. Jouw schoenen zijn levende petrischaaltjes, een complete samenleving die wacht tot jij je voet in je schoen steekt om vervolgens jouw eeltresten te verteren tot zure stank. Drie keer raden… Niet alleen schimmels, ook bacteriën houden niet van borax. Een half theelepeltje in iedere schoen en de hele kolonie sterft uit. Schimmelnagels? Die worden niet veroorzaakt door een schimmel maar door een virus. Borax werkt daar dus niet tegen. Toch wordt beweerd dat deze nagels minder verkleuren. Kijk eens na een maand of de uitgroei anders, witter is. Lees ook de waarschuwingen.
• Wie er nog meer een hekel hebben aan borax? Mieren! Ik heb er een aparte post van gemaakt. Werkt als beste! Zie deze post voor het recept .
• Doe bij iedere wasbeurt een paar eetlepels bij je was, het waswater wordt zachter en geurtjes verdwijnen. De kans is redelijk groot dat het al in het wasmiddel zit.
• Als desinfectiemiddel kan je het opgelost in water ook gebruiken. Echter dit recept op basis van ethanol is effectiever, tenzij je brandgevaar en dampen wil voorkomen.
• Stinkt het muf in huis? Meestal zijn dan schimmels actief. Sprenkel het droog over tapijten en meubels (wel eerst even testen). Eventueel verwijderen als alles weer fris is.
• Last van houtworm? Los borax op in water en breng het aan op het hout.
• Voor fijnsmeden (zilver, goud) werkt het goed als flux: Oxiden lossen bij hogere temperatuur goed op in gesmolten borax waardoor solderen van zuiver metaal op metaal mogelijk wordt. Ook gewoon smeedwerk met borax is mogelijk bij het wellen van staal op staal.
• Enorm populair bij kinderen: Zelf slijm maken. Zonder borax lukt dat niet. Zoek op het net naar recepten. Volgens het RIVM is het “gebruiken van een stof waar deze niet voor bedoeld is”, DUH! Vertel de kinderen wel even dat ze het niet mogen opeten.
• In zwembaden wordt meestal natriumbicarbonaat gebruikt als buffer om de zuurgraad (pH) stabiel te houden. Het nadeel hiervan is dat je altijd natriumbicarbonaat blijft toevoegen omdat het heel langzaam als CO2 weer uit het zwembad verdwijnt. Door borax als buffer in een zwembad te gebruiken heb je dat nadeel niet.

Waarschuwingen

• Eigenlijk vind ik het onzin om het volgende te schrijven maar juist omdat er zoveel onduidelijkheid is over borax doe ik het toch. Dus om te overwegen:
  • Bij mensen, die borax delven en verwerken en blootgesteld worden aan natriumboraat, in concentraties van 5.7 – 14.6 mg stofdeeltjes per m, is tijdelijke lichte irritatie van keel, neus en ogen waargenomen (blz 10 link). Mij is het nooit overkomen maar als je er last van mocht krijgen: stofzuigen en ventileren.
  • Huidirritatie wordt ook her en der genoemd, ik heb het dagelijks in mijn schoenen en mijn voeten zijn niet geïrriteerd maar jij bent niet mij.
  • Inname via de mond: Bij konijnen is een NOAEL (“no observed adverse effect level”, de hoeveelheid zonder waargenomen bijwerkingen) van 22 mg boor per kg lichaamsgewicht per dag vastgesteld. Dat komt overeen met ongeveer 190 mg borax per kg per dag, voor iemand die 60 kg weegt zou dat 11 gram zijn, maar konijnen zijn geen mensen. Daarom: Om tot een superveilige maximale inname te komen wordt dat getal gedeeld door 100 (MRL, minimum risk level). Dit is redelijk in lijn met wat de European Food Safety Authority EFSA vindt.
  • Echter, borax heeft nauwelijks een smaak en dat is wel enigszins gevaarlijk.
  • Het zit in wasmiddel, lenzenvloeistof, waterontharder, tal van cosmetische producten.
  • Het zit in drinkwater en in groenten. Planten hebben het nodig en wij schijnbaar ook.
  • Wat je teveel binnenkrijgt verlaat je lichaam op natuurlijke wijze.
  • Dus, te gek voor woorden dat ik het moet noemen, eet het niet op en neem je irritatie waar, stop dan met gebruiken.
  • En natuurlijk: Houd het uit de buurt van kinderen en huisdieren, net als de rest van de middeltjes.

Trivia

• Borax heeft een E-nummer 284 en is beperkt toegestaan in kaviaar.

Waar te koop?

Kleine hoeveelheden zijn kostbaar, probeer met elkaar iets te regelen. Zie hier of hier bijvoorbeeld.

Zie ook:

• Lees dit eerst
• Natriumbicarbonaat
• Borax
• Ethanol
• Isopropanol
• Oxaalzuur