Er leven nogal wat onduidelijkheden rondom benzine aan de pomp. Wat mag er in je auto? En: Wat vooral niet? En is RON 95 en of RON98 ook E5 of E10? Bestaat E0? En hoeveel ethanol zit er in “Super”? Tijd voor duidelijkheid. Deze bladzijde leeft en groeit, navigeer middels inhoudsopgave. Reacties welkom!
- Allereerst is het van belang om te weten of je auto geschikt is voor een brandstofsoort, is jouw auto geschikt voor ethanol?
- Wat wordt er nu echt geleverd aan de pomp? Waar kan je E0 tanken? Surprise!
- Natuurlijk willen we weten wat nu precies de technische gevolgen zijn.
- Er zit ook een politiek randje aan het verhaal.
- Tot slot: Voor RON 98, superbenzine, bestaat een speciale bladzijde, zie https://vanderworp.org/nl/ron98/.
Redenen voor overdreven zorgen zijn er niet. Onze oosterburen gebruiken E10 al wat langer en de gevolgen lijken mee te vallen. Desalniettemin is het belangrijk een goede brandstofkeuze te maken.
E0 is dood! Lang leve E0!
“E0” bestaat niet. E5 is de klasse met het laagste aandeel ethanol. Belangrijk om te beseffen: E5 betekent niet dat er 5% ethanol in zit, E5 betekent dat er maximaal 5% in kan zitten. 0% is dus ook een optie. En zo zijn er brandstofmaatschappijen die bewust geen ethanol toevoegen – zelfs gegarandeerd! Dat is de E0-kolom in de tabel.
“E0” lijkt misschien niet van belang maar voor klassieke en sportieve auto’s en motoren, evenals oudere grasmaaiers, buitenboordmotoren en standverwarmingen, is dit goed nieuws. Tegelijkertijd ben ik burgerlijk ongehoorzaam genoeg om het label E0 wel te gebruiken, zie de onderstaande tabel, duidelijkheid is toch een belangrijk aspect.
Is mijn auto geschikt voor alleen E5 of voor zowel E5 als E10?
Voor oudere motoren is het toch echt verstandig om onderzoek te doen via de landelijke distributeur of fabrikant als je na het raadplegen van diverse links hierna geen eenduidig antwoord hebt.
Veel moderne motoren (na 2000) zijn geschikt voor E5 en E10, oudere niet of minder. Omdat schade vaak hoge kosten met zich meebrengt is het advies: Check goed en check dubbel!
Dan zijn er diverse on-line-checks, mogelijk waar geen geaccrediteerde organisatie achter zit. Geloof die resultaten dus niet blindelings! De site e10check.nl wordt veel genoemd. Alternatief: opreis.nl. Ook onze oosterburen tanken E10. Bekijk bijvoorbeeld deze Duitse PDF eens – die informatie wijkt hier en daar af en lijkt wat completer.
Stel, je hebt een BMW Isetta. E10 is dan geen probleem volgens de eerste twee links. De Duitse PDF houdt wel een slag om de arm. En het lijkt ook een twijfelachtig idee om E10 in jouw Isetta te stoppen. Moraal: Heb je een oudere auto? Controleer dan grondig de geschiktheid voor E10.
Klassiekers: Gebruik liever geen E5 of E10, zie Wat stond er op de site van FEHAC? Ook oude tractoren, motorfietsen en grasmaaiers die benzine gebruiken vallen onder dat advies.
Je zou het haast vergeten in de discussie: Auto’s die uitgerust zijn met een standkachel. Vraag ook in dat geval bij de fabrikant of de standkachel geschikt is.
Een korte opsomming van wat feitjes: E5 bevat maximaal 5% ethanol, E10 maximaal 10%. Het kan dus zo zijn dat er helemaal geen ethanol in zit. E5 kan je mengen met E10. Het octaantal (RON) gaat door toevoeging van ethanol omhoog. Jouw auto rijdt minder zuinig met E10 en E5, in de orde van 1 tot 3%.
Als je geen E10 wenst, tank dan een superbenzine, kijk vooral op de pomp of het E5-label te zien is.
Wat wordt er aan de pomp geleverd?
Een overzicht van leverbare brandstoffen in Nederland.
- De tabel is sorteerbaar. Klik één of twee keer op een kop.
- Links bij aanduidingen brengen je bij een pompoverzicht.
Status: Opnemen van pompinformatie…
Kolom “E0”: Deze E5-brandstof bevat volgens opgave van de brandstofmaatschappij gegarandeerd geen bio-ethanol (feitelijk is het dus E0 maar daar is geen officieel label voor, wel een markt).
of 
- Informatie direct verkregen van betreffende brandstofmaatschappij.
- Brandstofmaatschappij verstrekt geen informatie voor derde verzoek.
- Informatie verkregen via de pomp en of site.
- Levert E0 maar garandeert het niet voor de toekomst.
- Dit is een grenstankstation.
Technische achtergronden over E5 en E10
Waar moet ik op letten bij een oudere motor?
Het onderstaande lijstje is van toepassing op oudere motoren die niet geschikt zijn voor E10:
- Brandstofleidingen controleren op lekkage en zweten.
- Gebruik indien mogelijk een transparant brandstoffilter en controleer het.
- “Penny wise, pound foolish?” Gebruik van E0-brandstoffen uit de tabel is te overwegen.
- Ben bedacht op een typische benzinelucht die vooral in een afgesloten ruimte kan ontstaan door lekjes, zweten. Zelfs tanks van bepaalde kunststoffen blijken te kunnen gaan zweten.
Wat is de invloed van ethanol op aluminium?
Ethanol kan reageren met aluminium, met name bij een hoge druk en temperatuur. Er ontstaan dan ethanolaten (ethoxiden, in dit geval ethanol-aluminium-zouten). Een bewering is dat als dit proces eenmaal op gang gekomen is door E10 te tanken, dan blijft deze reactie actief, ook bij tanken van E5.
Voertuigen die wel tegen E10 kunnen, gebruiken aangepaste materialen, zoals bepaalde soorten roestvast staal.
Wat is de invloed van ethanol op rubber en plastic?
Sommige kunststoffen zijn uitstekend bestand tegen ethanol, andere slecht. Focus ligt op afdichtingen, pakkingen en slangen. Het is dus maar net wat de fabrikant heeft toegepast.
Oplossen in ethanol kan resulteren in een plakkerige substantie, stukjes kunststof die loslaten, zweten van leidingen en uiteindelijk lekkages.
E10 tanken? Alleen als een fabrikant op papier zegt dat een auto voor E10 geschikt is. En fabrikanten zijn tot nu toe niet echt compleet met die informatie helaas.
Bij twijfel is het verstandig je brandstoffilter goed in de gaten te houden. Kleine stukjes kunststof kunnen loslaten en infarcten veroorzaken.
Hoe zit het met de houdbaarheid van E10-benzine?
De korte samenvatting: Als je een E10-voertuig lange tijd niet gebruikt dan doe je er goed aan eerst de tank helemaal te vullen.
Duitsland heeft al wat langer ervaring met E10. Een citaat van ADAC:
Opslagstabiliteit van E10
De opslagstabiliteit van E10-brandstoffen verschilt niet wezenlijk van E5-brandstoffen. Ethanol is zeer goed bestand tegen veroudering, zelfs beter dan fossiele benzine. Het probleem is dat ethanol en fossiele brandstof onder bepaalde omstandigheden kunnen scheiden.Dit kan worden voorkomen door een constante omgevingstemperatuur (in de praktijk is dit echter nauwelijks haalbaar) of door te voorkomen dat grote hoeveelheden lucht worden verplaatst via de ademhaling van de tank (ventilatie). Daarom moet u de tank altijd vullen als u het voertuig langer niet gebruikt.
Dat verhaal is te vertalen – met een slag om de arm: De soortelijke massa van benzine is 0.755 kg/L. Ethanol is 0.7893 kg/L. Met andere woorden: Ongemengd drijft benzine op ethanol. Echter, de twee stoffen zijn goed mengbaar en zullen niet uit zichzelf ontmengen.
Voor ontmenging zijn externe factoren nodig: destillatie-effecten. Denk aan een glas wijn in een koelere kamer: Het glas begint te tranen, ethanol verdampt uit de wijn, slaat neer op de koudere glasrand en loopt naar beneden.
Vervang glasrand door de wand van je benzinetank en je snapt het principe: De ethanol verdampt boven het mengsel, condenseert tegen de koude tankwand en zakt langs de wand van de tank verder naar onder omdat het zwaarder is. Benzine zal in de zakkende ethanol deels opgelost worden maar dat mengsel bevat onderin de tank toch een hoger percentage ethanol. Het zal dus niet zo zijn dat er echt een laag benzine en een laag ethanol ontstaat (zoals bij een mengsel van olie en water).
ADAC zegt dus eigenlijk: Voorkom destillatie-effecten door de temperatuur stabiel te houden om het neerslaan van ethanol tegen tankwanden te voorkomen of door de tank helemaal te vullen zodat er geen tankwand (condensatievlak) meer vrij is.
Overigens, drie bochten verder zal het mengsel weer homogeen zijn en kleine tankjes kan je natuurlijk altijd eerst even schudden. Daarmee is dit verhaal te bestempelen als een beetje overdreven. Afvullen van je tank om roest te voorkomen is altijd een goede optie, tenzij je een kunststof tank hebt.
Hoe speelt vocht een rol?
Luchtvochtigheid
Ethanol is hygroscopisch, het trekt water aan. Echter, de brandstof zit in een afgesloten tank en komt zo goed als niet in contact met waterdamp uit lucht. Dat is dus eigenlijk geen probleem. Er zijn een paar uitzonderingen op die regel.
Oudere tanks sluiten vaak minder goed af. Daarnaast speelt de grootte van de tank een rol, denk aan grasmaaiers, bromfietsen, buitenboordmotoren enzovoorts. Uiteraard speelt regelmatig gebruik een rol. Het kan verstandig zijn om aan het eind van het seizoen af te vullen met benzine (al dan niet mengsmering) op basis van “E0”.
Vocht na destillatie
Na de vergisting van de biomassa is er een mengsel ontstaan van water en 14% ethanol. Door destillatie wordt het alcoholpercentage sterk verhoogt. De restwaarde aan water is niet veel maar mogelijk wel genoeg om “corrosie” te veroorzaken binnen het hogedrukcircuit. In de hele discussie hoor ik daar helemaal niets over. De vraag heb ik voorgelegd aan Shell. Het antwoord:
De ethanol in benzine moet voldoen aan de EN15376 specificatie. Deze stelt dat er maximaal 0.3% water in mag zitten (in de pure ethanol). Wanneer deze dan aan 10% gedoseerd wordt in benzine komen we op 0.03% (300ppm).
Het gedeelte van EN15376 tref je bijgaand aan als PDF (of voor bewerking als ODT). Al met al lijkt het geen probleem.
Wat zit er eigenlijk allemaal in benzine?
Meestal is dat het geheim van de smid! Er zijn ook maatschappijen open over deze informatie en in de praktijk zullen de soorten niet extreem veel van elkaar afwijken.
Tamoil heeft de specificaties van hun product gewoon online staan in een PDF.
Hoe zit het met verbruik?
Het verbruik zal met E10 wat hoger zijn. Een “kort door de bocht-indicatie” kan gegeven worden door te kijken naar de verbrandingswarmte (MegaJoule per liter) van benzine en ethanol.
Als de verbrandingswarmte van benzine 33 MJ/liter is, en ethanol 22 MJ/liter is, dan geldt het volgende:
- E5, 95% en 5%, 0.95*33+0.05*22 is 32.45 MJ/liter
- E10, 90% en 10%, 0.9*33+0.1*22 is 31.9 MJ/liter
Ten opzichte van E0 daalt de verbrandingswaarde van de brandstof bij E5 maximaal 1.7% en bij E10 maximaal 3.3%. Als een merk E5 aanbiedt maar E0 levert dan rij je dus maximaal 1.7% verder op die tank en een meerprijs is dan verantwoord. Het lijkt ook redelijk verantwoord te stellen dat je bij E0 meer topvermogen hebt.
Wat stond er op de site van FEHAC?
[[Op de site van FEHAC stond de volgende tekst, geraadpleegd via Wayback web.archive.org/web/20190603002912/https://fehac.nl/benzine-e10-en-het-brandstofsysteem-van-klassieke-voertuigen/]]
Begin bericht FEHAC
Benzine E10 en het brandstofsysteem van klassieke voertuigen
Benzine E10 bevat 10 volume % ethanol en vervangt in de toekomst de benzine. Loodvrij 95 met maximaal 5% ethanol, die nu is gespecificeerd in normblad EN 228. De introductiedatum verschilt per land. Mogelijke problemen, die kunnen optreden met de brandstof E10, liggen op het gebied van:
- Opslag in voertuigtank en reserve brandstof reservoir
- Toegepaste materialen in het systeem
- Interne vervuiling van het systeem na overschakelen op E10
- Interne vervuiling van het systeem in tweede termijn
Toegepaste materialen in het systeem
Het brandstofsysteem is opgebouwd uit veel materialen. Niet alle materialen zijn E10 bestendig.
Rubber wordt toegepast voor slangen, afdichtingen, diafragma in de brandstofpomp, membraan in acceleratiepomp van de carburateur:
Niet bestendig: Natuurrubber NR, butylrubber IIR.
Bestendig: Nitrile rubber NBR, Viton.
Remedie: waar mogelijk NBR en Viton toepassen.
- Aluminium: een coating is wenselijk
- Zink: gevoelig voor corrosie. Denk aan onder gemonteerde vlotterkamer
- Kurk van vlotters van oude carburateurs is niet bestendig
- Vlotter van benzinemeter niet altijd bestendig
Interne vervuiling van het systeem na overschakelen op E10
Bij veelvuldig gebruik van E10 zal onder invloed van de ethanol bestaande aanslag in tank en leidingen losraken en zich ophopen in filter en/of carburateur. De locatie van het brandstoffilter is per type voertuig verschillend: in de tank, onder de vloer of in de motorruimte.
Advies1: Filter regelmatiger controleren eventueel reinigen.
Advies 2: Doorzichtig leiding-filter toepassen.
Advies 3: Zo nodig het bezinksel op de bodem van de tank verwijderen.
Interne vervuiling in tweede termijn
Door oxidatie van alcohol in de tank ontstaat een bruine kleverige substantie, die tot verstopping van het brandstofsysteem kan leiden. Over dit probleem is nog weinig concreets in de literatuur gevonden.
Slotopmerkingen:
Overschakelen op tanken van benzine E10 zo lang mogelijk uitstellen.
Voor langdurige opslag van het voertuig en bij gebruik van het voertuig is nu het advies om alcoholvrije benzine te gebruiken. Op dit moment zijn dat Shell V-power , BP Ultimate en de meeste Super Plus 98 benzines (zoals van Q8, Gulf en Texaco).
Versie 7. Bunnik/LM/JCL/WJMH / 20122011
Einde kopie bericht FEHAC.
Terminologie
Na het lezen zullen er toch nog wat termen zijn die relevant zijn. Hier komen er een paar:
- Premium-brandstof: Het is een vage term. In Indonesië is “premium” bijvoorbeeld 88 RON(!). In het buitenland wordt het soms gebruikt als basisbenzine, soms als verbeterde benzine. In Nederland is het vaak 95 RON-brandstof plus extra additieven. Negeer de term is het advies, kijk vooral naar de RON-klasse en de E-klasse.
- Protection grade: Als geaccepteerd wordt dat 5% ethanol niet schadelijk is – en dat lijkt zo te zijn, dan is E5-brandstof dus “Protection grade”. Het is een term die bijvoorbeeld in Brussel gebruikt wordt.
De maatschappelijke en politieke randjes
- Het E5-label blijkt misleidend, het kan immers effectief E0 zijn.
- Dit is op zijn minst verwarrend. EU-politiek “from mars to earth” en mist zo het doel van het label: Duidelijkheid! Het lijkt wel wat op het verbod op ouderwetse ruitenwisservloeistof.
- Advies branche en politiek: Zorg alsnog voor een E0-label.
- Advies brandstofmaatschappijen en of pomphouders: Zorg samen voor een uniforme aanduiding zoals: “Deze brandstof bevat geen toegevoegde ethanol”. Bijvoorbeeld:
Leave a Reply