Table of Contents
World Economic Forum
World Economic Forum (WEF, weforum) is met “The great reset” het Petrischaaltje voor complotters. En laten we eens heel eerlijk zijn, van de volgende slagzin krijgt toch ieder weldenkend mens de rillingen over de rug?
You’ll own nothing and be happy
“Je bezit niets en je bent gelukkig”, een slagzin die marketing-technisch een ramp is, een voedingsbodem voor complotten is en waarbij de grootindustrie zich in de kaarten laat kijken.
De ontwikkeling van de mensheid kenmerkt zich door gestage evolutie. “The great reset” klinkt echter als revolutie in plaats van evolutie.
Als we het complotgedeelte van WEF afhakken, wat tiert er nog meer welig in het Petrischaaltje?
De gegronde kritiek
De gemiddelde politicus
Het is niet zo moeilijk maar daarvoor ga ik voor de beeldvorming op zwart-wit: Politici hebben oog voor hun carrière. Het zijn beroepsmatige bestuurders die, met een beetje geluk, idealistische trekken hebben. Dat is niet van vandaag, dat is al eeuwen zo. Bij de burger ligt de taak om ze bij de les te houden, democratie af te dwingen.
Wat je wil afdwingen is eenvoudig: “Politicus: doe wat de wil van de bevolking is en niet wat je zelf denkt dat goed voor de bevolking is.”
Rentseeking
Daarentegen vormt WEF een achterkamertjes-milieu voor intensieve wisselende contacten op hoog niveau tussen politiek en de grootindustrie (multinationals). Voor veel politici is de politiek een opstapje naar hoge functies binnen die grootindustrie. Die schimmige verkleving met het bedrijfsleven is ongezond en ziekelijk, politici worden beïnvloed en gehersenspoeld.
Nadenken over politieke vraagstukken, zoals het gebruik van fossiele brandstoffen en inkomens(on)gelijkheid, is prima. Wat dat betreft vervult WEF een functie, levert het een mening op. Niet meer en niet minder. Echter, teveel aandacht voor WEF is alleen maar contraproductief, het leidt af van de werkelijke, de echt tastbare problemen, van nu, met op één genoteerd het gapende gat tussen Tweede Kamer en bevolking.
Vanuit historisch oogpunt zijn het altijd de beter bedeelden geweest die de dienst uitmaakten. De oneerlijkheid daarvan zit in het feit dat de wereld 100% “eigendom” is van de bewoners, de burgers, de volkeren en dus zeker niet van de eerste de beste elitaire club.
Democratie als staatsvorm is ons veiligheidsventiel. Als dat ventiel zijn werk doet, dan staat WEF per definitie al volledig buiten spel, ze vertegenwoordigen immers niet de bevolking.
Dus voor de duidelijkheid: “The people own everything and you’ll be happy“, zoals gebruikelijk binnen een democratie.
Dit is wat vergelijkbaar met het stikstofrapport van commissie Remkens: Iedereen heeft zijn zegje gedaan maar de mening van de bevolking is volledig genegeerd. Daarmee is het democratische gehalte nul, is het rapport zonder waarde, zonder legitimiteit en kan het dus regelrecht… de vuilnisbak in!
Als conclusie: WEF is niet alleen een Petrischaaltje voor complotters, het is ook een Petrischaaltje van rentseekers. Dat wil zeggen dat het een uitstekende voedingsbodem is voor de grootindustrie om wetgeving naar hun eigen hand te zetten door goedgelovige politici te misleiden – niets nieuws, simpelweg een grootschalige lobbyclub van monopolisten.
Echter, in die zin is er dus wel degelijk sprake van een samenzwering, een complot – het lijkt mij volledig om dat zo te benoemen – maar zoek er verder alsjeblieft ook niets meer achter.
Leren van het verleden
Voor de Franse revolutie kenden we gilden, beroepsgroepen, met monopolistische trekken die politiek invloed hadden. Die gilden verdrukten de democratie. Je zou kunnen stellen dat er sprake was van corporatisme waarbij een “corpus” bestond uit werkgevers, werknemers en de bestuurders, overheden.
Het is een model dat kenmerkend is voor fascistische landen (Mussolini et al). We vinden het letterlijk één op één terug in het poldermodel in Nederland, waarbij de burger eveneens buitenspel gezet is.
Dat gezegd hebbende: Analyseren en bespreken van ideeën van WEF is goed maar beslissingen liggen altijd bij de burger. Voorwaarde daarbij is dat de politiek zuiver handelt en dat is het werkelijke probleem, niet WEF.
De zuiverheid van de politiek
Er is altijd die strijd tussen bedreigende en beschermende factoren, bijvoorbeeld een Tweede Kamer die de regering niet bij de les kan houden omdat ze simpelweg niet in staat zijn om te zeggen: “Dit wil de bevolking, dus regering, wat je nu doet moet anders”.
Anders gezegd, in een goede democratie weet de Tweede Kamer, onze letterlijke vertegenwoordiging, vlijmscherp omlijnt, wat ze moeten doen om de wil van de bevolking door te duwen.
De zonden
Samen met Rutte, Ollongren en Kaag was minister Van Gennip in 2022 aanwezig bij het WEF in Davos.
Mevrouw van Gennip, volledig plat-gelobbyd door de grootindustrie, heeft in 2004 zelfs de Kamer verkeerd geïnformeerd over software-octrooien. Dat is een politieke doodzonde maar ze kwam daar gewoon mee weg. In mijn beleving is het merkwaardig dat mevrouw van Gennip toch gewoon weer in de regering zat.
Mevrouw Kaag sla ik over. Marc Rutte komt weg met het negeren van een volksreferendum. Mevrouw Ollongren heeft vervolgens datzelfde referendum in opdracht vermoord – ze leek er zelf ook niet helemaal gelukkig mee.
Terug naar Marc Rutte: het autocratisch negeren van een volksreferendum is veel meer dan een politieke zonde. Het is een handeling die haaks staat op de wil van het volk. In mijn beleving is dat zelfs een vorm van verraad. Het is onbegrijpelijk dat de Tweede Kamer, en daarmee de bevolking, dit zomaar heeft geaccepteerd.
De rekening
Terug naar politieke zuiverheid is het de Tweede Kamer die volledig gefaald heeft om van Gennip en Rutte af te rekenen op hun misstappen.
Terug naar politieke zuiverheid is het uiteindelijk de bevolking die de Tweede Kamer niet bij de les heeft gehouden.
Het komt mij over dat een groot deel van de Nederlanders te weinig moeite wenst te stoppen in nadenken over, en oplossen van, de problemen in Nederland. Het is de groep mensen die een tekst als deze niet aanhoren en ik weet echt niet wat we moeten doen om die groep meer betrokken te maken.
Het is verleidelijk te zeggen: “Een volk krijgt wat het verdient”. Het doorbreken van de situatie kan alleen door Kamerleden schriftelijk of mondeling te overtuigen dat ze democratisch moeten handelen. Dus: Klim in ieder geval in de pen!
WEF is slechts een symptoom
Invloeden van rentseekers woekeren door het proces van politieke besluitvorming. Dat is een breed probleem en WEF is slechts één club die in zekere zin nog redelijk open is.
Lobbyisten van multinationals voeren continu druk uit. Ze doen dat van meerdere kanten. Als je de minister bewerkt dan moet je ook de ambtenaren bewerken en iedereen die ook maar een beetje invloed heeft. Lobbyisten zijn meesters in het verkopen van hun eigenbelang als “goed voor de maatschappij” en zo gaan veel goedgelovige politici en ambtenaren voor de bijl. Enkele voorbeelden:
- Softwareoctrooien: minister Brinkhorst, staatssecretaris van Gennip en ambtenaren waren gehersenspoeld door lobbyisten terwijl vooraanstaande economen en academici niet alleen waarschuwden maar ook aantoonden dat softwareoctrooien een slecht idee waren.
- Betuwelijn: Opgeleverd in 2007 voor veel geld en uitgevoerd tegen beter weten in. Verbetering vervoer door het water was voor de hand liggend en in 2022 (15 jaar later!) is er nog steeds geen spooraansluiting in Duitsland. Minister Netelenbos had geen oren naar argumenten en zo werden miljarden belastinggeld over de balk gesmeten.
- ISDS: Vrijschrift heeft minister Ploumen en de Tweede Kamer intensief geïnformeerd over ISDS en de negatieve gevolgen voor de samenleving. In 2022 is het er gewoon doorheen gedrukt.
Ongetwijfeld handelden de betreffende politici naïef, maar met de beste intenties. Als samenleving hebben we gefaald ze bij de les te houden. We kunnen er wel van leren.
Meer…
- Voorts twee persoonlijke voorbeelden van hoe het MKB geconfronteerd wordt met de lelijke kanten van de grootindustrie:
- Voorbeeld van een wetenschappelijke benadering over WEF:
“De economie heeft geen reset nodig, en de managementtheorie ook niet.”- De Great Reset-these mist waardering voor hoe markten gewenste sociale resultaten teweegbrengen.
- Het is overdreven optimistisch over wat regeringen kunnen doen om vermeend marktfalen te verminderen.
- Great Reset-beleid zal leiden tot meer vriendjespolitiek en effectief eigendom verwateren.
- Er is geen noodzaak om bestaande management-theorieën te “resetten”.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0956522122000215/
Samenvatting
Beleidsmakers, commentatoren en academici hebben opgeroepen tot een Great Reset, een diepgewortelde herziening van de organisatie van de wereldeconomie. Sommigen suggereren dat de managementtheorie een eigen reset nodig heeft.
We stellen dat voorstanders van Great Reset de macht van markten om wenselijke sociale resultaten te bewerkstelligen niet inzien en te optimistisch zijn over wat regeringen kunnen doen om vermeende marktfalen te verminderen.
Deze opvattingen stimuleren ook het toenemende enthousiasme voor het bestuur van belanghebbenden, een grotere rol van de overheid bij innovatie en de roep om nieuwe meetwaarden voor het beoordelen van resultaten, allemaal onderdeel van het Great Reset-verhaal.
En toch kan het concentreren van meer beslissingsbevoegdheid in de handen van regeringen, het implementeren van diffuse maatstaven en het verwateren van effectief eigendom de werking van markten belemmeren, vriendjeskapitalisme aanmoedigen en de middelen verminderen die beschikbaar zijn om grote uitdagingen aan te gaan.
De bestaande managementtheorie biedt krachtige instrumenten om de voordelen en kosten van alternatieve institutionele regelingen te begrijpen; het opgeven van deze instrumenten zal de managementtheorie naar de zijlijn duwen in beleidsdebatten.