De zwakte van democratie is de sterkte

(Hoofdartikel: “Met schapen kweek je despoten: Democratie“)

“The best argument against Democracy is a five-minute conversation with the average voter.”

Onbekende bron, ten onrechte toegekend aan Winston Churchill.

Vertaald: “Het beste argument tegen democratie is een gesprek van vijf minuten met een gemiddelde kiezer.” Het is een interessante tegeltjeswijsheid want er zit zeker een kern van waarheid in.

De crux van de democratie

Binnen een democratie kunnen veel merkwaardige en verkeerde standpunten leven. Echter, je hebt maar iets meer dan 50% van de bevolking met juiste politieke standpunten nodig om tot goede wetten te komen. Democratie: als net iets meer dan 50% van de kiezers het nog net begrijpt dan gaat het toch goed. Hoe mooi is dat? Je kan zeggen dat dat een merkwaardige beveiliging is, maar het is wel een werkende beveiliging!

Dus zolang we met elkaar niet massaal verdwazen in Facebook-theorieën, Twitter-rioolhaat, Telegram-revoluties en bovenal onze koppen blijven gebruiken, dan komt het toch allemaal goed binnen een democratie, ondanks de “wappies”, ‘Z’appies, criminelen en eencelligen.

Ten overvloede, er is dus maar 50% gezond verstand nodig is om een democratie goed draaiend te houden. Dat is de werkelijke kracht van democratie en Winston Churchill begreep dat heel goed. Dit inzicht maakt het volgende veel gehoorde citaat begrijpelijk.

“Democracy is the worst form of government, except for all the others.”
of:
Democratie is de slechtste regeringsvorm, op alle andere na.

Ongeveer wat Churchill zei…
Sir Winston Leonard Spencer Churchill – courtesy…

Het citaat in zijn verband geplaatst

Het grotere citaat is vaak in stukken geknipt en dat is jammer want daardoor is het verband weg.

Churchill pleit dat de overheid de wens van het volk dient te behartigen, de burgers heersen via het parlement en niet andersom. De context is een wetsvoorstel dat Churchill ervaart als een bedreiging voor de Britse democratie in 1947. De vette tekst is vaak gepubliceerd. De vertaling erna leest makkelijker.

All this idea of a handful of men getting hold of the State machine, having the right to make the people do what suits their party and personal interests or doctrines, is completely contrary to every conception of surviving Western democracy. “Some reverence for the laws ourselves have made,” “Some patient force to change them when we will.” We accept in the fullest sense of the word the settled and persistent will of the people. All this idea of a group of super men and super-planners, such as we see before us, “playing the angel,” as the French call it, and making the masses of the people do what they think is good for them, without any check or correction, is a violation of democracy. Many forms of Government have been tried, and will be tried in this world of sin and woe. No one pretends that democracy is perfect or all-wise. Indeed, it has been said that democracy is the worst form of Government except all those other forms that have been tried from time to time; but there is the broad feeling in our country that the people should rule, continuously rule, and that public opinion, expressed by all constitutional means, should shape, guide, and control the actions of Ministers who are their servants and not their masters.

Winston Churchill, 11 november 1947. https://api.parliament.uk/historic-hansard/commons/1947/nov/11/parliament-bill

Vertaling:

Dit hele idee van een handvol mannen die het overheidsapparaat in handen krijgen en het recht hebben het volk te laten doen wat bij hun partij en persoonlijke belangen of doctrines past, is volledig in strijd met elke opvatting van de overlevende westerse democratie. “Enige eerbied voor de wetten die wij zelf hebben gemaakt,” “Enige geduldige kracht om ze te veranderen wanneer wij dat willen.” Wij aanvaarden in de ruimste zin van het woord de vaste en volhardende wil van het volk. Dit hele idee van een groep supermannen en superplanners, zoals we die hier voor ons zien, die “de engel spelen”, zoals de Fransen het noemen, en de mensenmassa laten doen wat zij denken dat goed voor hen is, zonder enige controle of correctie, is een schending van de democratie. Vele regeringsvormen zijn beproefd, en zullen worden beproefd in deze wereld van zonde en ellende. Niemand beweert dat democratie volmaakt of alwijs is. Er is inderdaad gezegd dat democratie de slechtste regeringsvorm is, behalve al die andere vormen die van tijd tot tijd zijn beproefd; maar in ons land heerst het brede gevoel dat het volk moet heersen, voortdurend moet heersen, en dat de publieke opinie, uitgedrukt middels alle constitutionele middelen, de acties van ministers, die hun dienaren zijn en niet hun meesters, moeten vormen, leiden en controleren.

Winston Churchill, 11 november 1947. Enkele vrije interpretaties van termen: “conception of surviving Western democracy”, “opvatting van de overlevende, overgebleven, westerse democratie”, het concept van democratie na zijn westerse evolutie tot WOII en zoals we hem vandaag de dag kennen. “…group of super men and super-planners, …playing the angel”, verwijzing naar de schijnheiligheid van bestuurders die het zogenaamd allemaal veel beter weten – wat wij vandaag de dag de “regenten-politiek” noemen.

De regenten versus publieke opinie

Dat laatste cursieve deel, maar ook het eerste deel, hoe herkenbaar is dat 75 jaar later! En “publieke opinie” is niet hetzelfde als wat (publiek) media oprispen.

Bedenk dat men in die tijd open stond voor alles. Autocratieën waren er genoeg met alle valse beloften van communisten, nationalisten en fascisten. Dus als Churchill het heeft over “al die andere [regerings]vormen die van tijd tot tijd zijn beproefd” – die uiteindelijk alleen maar menselijk leed veroorzaakten (“deze wereld van zonde en ellende”) – dan begrijp je beter de vurigheid van zijn betoog ten gunste van democratie als regeringsvorm. In zijn carrière heeft hij “al die andere vormen” met de bijbehorende “zonde en ellende” van dichtbij kunnen observeren en analyseren.

75 jaar later zijn de voorbeelden van “zonde en ellende” nog steeds legio: Rusland, China, Iran enzovoorts.

Eindnoten

Iedereen die zijn verstand gebruikt snapt best dat democratie alles behalve volmaakt is maar dat het uiteindelijk beter is dan al die andere regeringsvormen. En dat is precies wat Churchill probeerde uit te leggen en in de context ook meer dan begrijpelijk is.

Winston Churchill voert in 1947 een vurig betoog om regentenpolitiek te beteugelen door de politici die “het overheidsapparaat” in handen hebben gekregen resoluut te corrigeren. Die boodschap is belangrijker dan de populaire slogan “Democratie is de slechtste regeringsvorm, op alle andere na.”

Leave a comment