Alles over Isopropanol.

Als er een middel is dat echt meer aandacht verdient, dan is het isopropanol. Het is de beste ontvetter, ontsmetter, insecticide, ontdooier en meer. Hierna volgen toepassingen waar je vast nooit aan gedacht hebt.

Isopropanol is wat lastig verkrijgbaar voor een redelijke prijs maar als je bijvoorbeeld met de buurt een flinke doos bestelt dan scheelt dat veel.

Er zijn verschillende concentraties, zuiverheden. Hierna wordt uitgegaan van een concentratie van 99.9%, die gangbaar is. Gebruik liever geen lagere concentraties omdat je dan minder goed weet wat er nog meer in zit, behalve water.

Lees dit eerst.

De naam

Isopropanol (afgekort tot IPA) isopropylalcohol2-propanol.

Het is een alcoholsoort die veel in desinfectiemiddelen en schoonmaakmiddelen voorkomt.

Als de Engelsen het hebben over de wat dommige term “rubbing alcohol” dan bedoelen ze of isopropanol of ethanol, al dan niet gemengd met water, dus pas op met vertalen.

Toepassingen

• Als oplosmiddel heeft het zowel goede polaire als apolaire kenmerken. Benzine (apolair) en water (polair) kan je niet mengen maar in combinatie met IPA wel.
  • Daarom kan het in brandstoffen zitten, om regen- en condenswater uit de tank op te lossen.
• Als schoonmaakmiddel lost het dus uitstekend vetten op die je vervolgens gemakkelijk met water wegspoelt. Dankzij dit kenmerk kan je bijna iedere vervuiling aanpakken.
  • Vette lenzen van camera’s krijg je fantastisch schoon, beetje aanbrengen op een doekje, deppen, niet wrijven. Als het nog nat is opzuigen met een niet gewassen, nieuw of geloogd microvezeldoekje – vetvrij dus. Ook hier niet wrijven, alleen voorzichtig op de lens drukken.
  • Een bril is wat makkelijker, eerst afspelen onder lauw water, dan schoonmaken met IPA, weer afspoelen en iedere waas is weg. In een plantenspuit is wel zo handig. Druppeltjes water opzuigen met een vetvrij (dus nieuw of geloogd) microvezeldoekje. Nooit wrijven in verband met krassen.
  • “VHB Surface Cleaner”, een ontvetter van 3M, bevat 90 % isopropanol met zuiver water. De doekjes bevatten 50 % IPA. Het illustreert de werking, 3M is niet de eerste de beste, en het is natuurlijk verleidelijk zelf zulke oplossingen te maken met gedestilleerd water – weer met een vezeldoekje als hiervoor beschreven.
• Lang geleden werd IPA gebruikt als anestheticum – met vervelende bijwerkingen. Gelukkig nu niet meer maar die anesthetische eigenschap is bruikbaar: Insecten vallen gewoon in slaap van IPA (en gaan vervolgens dood door overdosering). Zo kan je teken op de hond – die zich nog niet vastgezet hebben – makkelijk verdoven en weghalen. Teken zijn uiterst taai, vernietig ze goed en gebruik ontsmettingsmiddel om alles weer schoon te maken. Een klein plantenspuitje, die je dan op stand “straal” zet, werkt prima. Vliegen en muggen spuit je trouwens ook makkelijk vanaf een kleine afstand dood. Pas natuurlijk wel een beetje op in de buurt van fornuizen, brandende kaarsen… Het mooie van deze methode is dat je gericht iets doet met een redelijk onschuldig middel, dit in tegenstelling tot het gebruik van verdelgingsmiddelen in een spuitbus. Overweeg ook borax in te zetten tegen insecten.
• Als “de-icer” voor bevroren ruiten in de winter en eventueel als slotontdooier. Met dezelfde plantenspuit. Commerciële producten werken trouwens ook op basis van IPA.
• Voor de winter: Ik heb er inmiddels wat ervaring mee, IPA oplossen in water als ruitenwisservloeistof – klinkt slim, een beetje duurder maar het werkt goed. Geen wasmiddel toevoegen. De niet te evenaren methanol in goede ruitenwisservloeistof van vroeger is verboden – zie ook trivia hierna. Huidige vloeistoffen bevatten naast water bijvoorbeeld ethanol en IPA. Voor een bescherming tot -15 graden Celsius moet je denken aan een totaal aandeel van alcoholen van ~30%. Zie bijvoorbeeld de grafiek op de ethanol-bladzijde. De karakteristiek van IPA is nog iets minder gunstig:

• Als professioneel ontsmettingsmiddel kan je het het best gebruiken voor het recept op deze link. Vaak wordt isopropanol als aanvulling op ethanol gebruikt maar isopropanol kan ook zelf de basis zijn van ontsmettingsmiddel, ontsmettingsvloeistof.
• Voor de hobbyist en professional:
  • Boren in aluminium gaat veel beter met IPA als koelmiddel, ethanol gaat ook goed, pas op met zelfontbranding door hoge temperaturen.
  • Kwasten en rollers die gebruikt zijn voor acrylverf worden wat zachter, verwijderen van acrylverf gaat ook makkelijker als het met IPA zachter gemaakt wordt.
  • Dacht je dat remmenreiniger het enige middel is om die motor die niet wil starten aan de praat te krijgen? Isopropanol werkt ook.
• Drogen van nat geworden elektronica… Ik heb heel wat telefoons, MP3-spelers en toetsenborden als volgt kunnen redden:
  • Verwijder meteen de accu indien mogelijk.
  • Indien zout zeewater en deels opgedroogd: spoelen met zoet water.
  • Verwijderen van water met een overmaat van ethanol 95%
  • Verwijderen van restwater uit ethanol met een overmaat van IPA 99.9%

Giftigheid

Isopropanol is giftiger dan normale alcohol, ethanol. In het lichaam wordt isopropanol afgebroken tot aceton. De metaboliet aceton is aanzienlijk minder schadelijk dan formaldehyde, dat een afbraakproduct van methanol is. Aceton wordt na diverse stappen gemetaboliseerd tot glucose. De halfwaardetijd is tussen 2.5 en 8 uur. Inname is zelden dodelijk, de dodelijke dosis schijnt rond de 100 ml voor volwassenen te zijn. Bij verdenking van inname uiteraard een arts waarschuwen. Hoewel isopropanol door de huid opgenomen wordt zijn de kansen op vergiftiging daardoor uiterst klein. Allergische reacties worden wel gemeld. Bedenkende dat “WHO formulation 2” uit 70% isopropanol bestaat en breed wordt toegepast in ziekenhuizen lijkt marginalisering gerechtvaardigd.

Waarschuwingen

• Het allerbelangrijkst bij IPA, net als bij ethanol: Hou je hoofd erbij! Dus zorg dat het altijd uit de buurt blijft van gasfornuizen, aanstekers en kinderen.
• Vanwege het oplossende karakter altijd een beetje voorzichtig zijn. sommige kunststoffen en verfsoorten zijn gevoelig voor IPA.

Trivia

• De term “rubbing alcohol” slaat op het feit dat je wonden kan desinfecteren door er ethanol of IPA (~70%) in te wrijven.
• In Polen dronken alcohollisten methanol in de vorm van ruitenwisservloeistof. Dus was methanol opeens gevaarlijk voor iedereen en is het nu verboden in ruitenwisservloeistof in de gehele EU. Het is blijkbaar iedereen ontgaan, zie hier.
  • Drie keer raden wat er nu inzit. Precies, ethanol, gewone alcohol dus, als vervanger.
  • Jean-Claude Juncker is een toffe vent: Organiseer je een feestje? Koop dan gerust 5 liter ruitenwisservloeistof voor je gasten (niet doen natuurlijk want naast ethanol en IPA zit er vast meer giftig spul in).
  • Ethanol en IPA veroorzaken een tijdelijke film op je ruit die het zicht iets belemmeren. Hoeveel niet aantoonbare doden zou dat per jaar in de EU veroorzaken?

Waar te koop?

Zoek op het net als je isopropanol wil kopen. Kies bij voorkeur 99.9%. Als je een grotere hoeveelheid isopropanol wil bestellen tegen een scherpe prijs dan kan je een van onderstaande links gebruiken. Er zijn vast meer mensen in jouw omgeving die de verzendkosten willen delen.

• Trade Chemicals Europe BV, via bol.com, uitstekende deal, 24*1l voor €87. 2024, juli
• https://hoefer-shop.nl/ Altijd redelijke prijs maar mogelijk uit de lucht… 2024 juli. Zelfde als https://hoefer-shop.de/technische-chemikalien/isopropanol/1-liter,

Zie ook:

• Lees dit eerst
• Natriumbicarbonaat
• Borax
• Ethanol
• Isopropanol
• Oxaalzuur