Natriumhydroxide is het meest bekend als “gootsteenontstopper”. Het is een gemeen goedje, voorzichtigheid en een noodplan is absoluut vereist. Bij verantwoord gebruik zijn er nuttige toepassingen als het opgelost in water is.
Table of Contents
De naam
Als natriumhydroxide opgelost wordt in water dan heet het natronloog. Droog wordt natriumhydroxide ook caustische soda genoemd, in het Engels “caustic soda”. In voeding zie je het terug op verpakkingen als E524.
Molecuulformule: 
Toepassingen
Ooit gehoord van Leonarda Cianciulli, “la Saponificatrice di Correggio” ofwel “de zeepmaakster van Correggio”? Ze sneed haar slachtoffers in stukken en dit is één van haar verklaringen:
“Ik gooide de stukken in een pot, voegde zeven kilo natronloog toe, die ik had gekocht om zeep te maken, en roerde het mengsel totdat de stukjes in een dikke, donkere brij oplosten die ik in verschillende emmers goot en in een nabijgelegen septische tank leegde . Wat betreft het bloed in het bassin, ik wachtte tot het was gestold, droogde het in de oven, maalde het en mengde het met bloem, suiker, chocolade, melk en eieren, evenals een beetje margarine, alle ingrediënten samen gekneed . Ik maakte veel knapperige theecakes en serveerde ze aan de dames die op bezoek kwamen, hoewel Giuseppe en ik ze ook aten.”
https://en.wikipedia.org/wiki/Leonarda_Cianciulli
Het verhaal vertelt ons heel veel over natronloog: Je kunt er zeep van maken en het is uiterst schadelijk voor huid en ogen. Over haar derde slachtoffer verklaart Leonarda Cianciulli het volgende:
“Ze belandde in de pot, net als de andere twee… haar vlees was vet en wit, toen het was gesmolten, voegde ik een fles cologne toe en na een lange tijd aan de kook was ik in staat om een zeer acceptabele romige zeep te maken . Ik gaf de blokken aan buren en kennissen. De taarten waren ook beter: die vrouw was heel zoet.
Zelfs druppeltjes verdunde natronloog lossen eiwitten en vetten op in levende weefsels.
Ben dus voorzichtig!
- De eerste toepassing hebben we bij deze besproken…
- Zelf zeep maken… Ik heb het nog nooit gedaan maar het lijkt mij uiterst educatief op een regenachtige zondag met de kinderen. Koop diverse geschikte vetten en oliën, stel ze bloot aan natronloog om zo organische natriumzouten te maken middels verzeping. Dit lijkt mij een mooie start voor een nieuwe hobby: zelfzeepmaken.nl. Zeker met kinderen erbij, ben extreem voorzichtig.
- Logen van textiel… Je ramen van de auto zijn beslagen. Je pakt een doek en maakt het schoon. Het werkt niet, schitteringen in de nacht en strepen. Hoe kan dat? In onze watjescultuur is geen ruimte voor harde handdoeken, alle wasmiddelen bevatten hydrofobe wasverzachter. En wasverzachters zijn vetten die de vezels soepel houden. Daarom absorberen je theedoeken nauwelijks water en blijft je bril en je vaat nat en streperig. Wat is de oplossing? Logen van doeken, verzepen van de wasverzachter. In het bijzonder vezeldoekjes kunnen uitstekend hoge pH-waarden verdragen. Af en toe doe ik water van ongeveer 70 graden Celsius in een plastic bak met deksel van 15 liter en doe ik er voorzichtig zo’n 50 gram natriumhydroxide bij en roer. Alles met handschoenen! Dan een bult doekjes erin en laten staan. Af en toe omroeren. Na een dag grondig uitspoelen, goed uitwringen en drogen. Perfect voor lenzen, brillen, spiegels en binnenkanten van autoruiten.
- Gootsteenontstopper… Het is een linke methode, bescherm jezelf goed. Een eetlepel natriumhydroxide in de afvoer en dan voorzichtig kokend water erbij. Het mengsel kan spontaan omhoog spuiten , ben daarop bedacht. Dit komt omdat bij het oplossen van natriumhydroxide veel warmte vrijkomt in het toch al bijna kokende water. Direct naspoelen met koud water zodat afvoeren niet te warm worden. Uiteindelijk blijkt deze oplossing geschikt voor hardnekkige verstoppingen die met andere middeltjes niet op te lossen zijn.
- Ontvetter… Voor textiel als hiervoor beschreven maar voor harde dingen zal isopropanol vaak beter geschikt zijn.
- Logen van hout… Ik heb er geen ervaring mee. Concentraties zijn te vinden van 400 gram per liter water. Oppassen met het oplossen, altijd langzaam bij water en roeren. Het klinkt wel logisch voor oudere verven op basis van lijnolie. Het houtoppervlak wordt er niet beter op, schuren na logen is vereist. Sommige houtsoorten, zoals azobe, zijn vettig uit zichzelf. Logen kan dat hout verfbaar maken. Een andere overweging, na logen moet het geneutraliseerd worden met, bijvoorbeeld, schoonmaakazijn. Dat leidt tot natriumacetaten binnenin het hout en maakt het wat hygroscopisch. Lang spoelen met water lijkt een goede eerste stap om daarna met zuur de niet weggespoelde base (het loog) te neutraliseren.
- Ontvetten bedrijfsvloeren… Er zijn heel wat minder gevaarlijke goederen, bijvoorbeeld afwasmiddel, voor dit doel geschikt.
Waarschuwingen
Lees het voorstaande, natronloog is geen onschuldige stof. Zorg altijd voor bescherming en een noodplan. Spoelen met water, minuten lang en mogelijk medische zorg, chemische brandwonden openbaren zich namelijk vaak veel later. Neutraliseren met schoonmaakazijn is ook een optie.
Trivia
- “The Stewmaker”, een Mexicaanse crimineel, heeft in opdracht van drugscartels meer dan 300 lijken met natronloog opgelost.
Waar te koop?
Bouwmarkten enzovoorts.
Mag ik natriumhydrocide gebruiken om verstopte afvoerleiding pvc 20 cm diameter van wc afvoer te ontstoppen.
Je zou dat kunnen proberen. Echter, ik denk dat het bij dergelijke buisdiameters meer voor de hand ligt om met een “rioolveer” te werken. Met een trekveer voor elektra heb ik ook weleens goede resultaten geboekt. Jezelf en gereedschap na afloop goed ontsmetten, het blijven smerige klusjes 😉 Succes!
om de vezels van de brandnetels los te koken (om uiteindelijk papier van te maken) stond in een boek dat ik caustic-soda moet gebruiken. Er stond echter niet bij hoeveel de oplossing moest zijn ook niet hoelang ik het moest koken en ook niet hoe ik het uit moet spoelen. Ik begrijp dat schoonmaak azijn de boel neutraliseert. Lijkt me logisch alkalisch-vs.-zuur maar kun je dat er na het koken zomaar erbij gieten?
Is het een optie om na behandeling met natronloog te spoelen, te verdunnen met water? Dan weet je zeker dat het niet al te heftig reageert. Bij zeer zwakke zuur- en base-concentraties is het gevaar van explosies niet aanwezig als de oplossingen afgekoeld zijn. Ik lees dat cellulose-vezels maximaal opzwellen bij 8 a 10 % oplossing natronloog. Dat is wel een concentratie waar je voorzichtig mee moet zijn. Je zou het ook eens kunnen proberen met alleen water en een blender. Leuk idee.
Ik heb lang in de voedselindustrie gewerkt en daar werd loog gebruikt om leidingen en opslagvaten mee te spoelen. Hey loog moest vanuit een IBC via een buisje in een 20 liter vat gedaan worden en dat 2 maal aan de toevoertank van de loog installatie toevoegen. Ik heb 1 keer de fout gemaakt om de bodem van de 20 liter kan op de mouw van mijn werkoverall te zetten om makkelijker te kunnen gieten. Die fout werd direct afgestraft ik moest gaan spoelen met koud water en met spoed naar het ziekenhuis. Een halfuurtje na het incident was ik op de EHBO en toen hingen de vellen al los op mijn onderarm. De arts heeft er toen denk ik azijn doekjes opgelegd en toen begon meteen het branderig gevoel weg te trekken. Na 3 weken was de huid pas weer helemaal gesloten, de eerste 2 jaar heeft er ook geen haar op mijn arm gegroeid maar uiteindelijk is het wel goedgekomen gelukkig. Als je thuis met loog aan de gang gaat ben zoals op deze site al genoemd ontzettend voorzichtig. Draag lange dikke rubberen handschoenen, rubberen schort en gelaatsbescherming. En als je niet weet waar je mee bezig bent kun je dit spul het beste mijden.
En dan vraag je je ook af hoeveel mensen er jaarlijks met chemische brandwonden in het ziekenhuis belanden. Zelf mijn benen 25 jaar geleden verbrand aan salpeterzuur, wat je zegt, ontbinding, daarna bacteriële infectie en gelukkig met antibiotica kunnen redden. Sommige mensen hebben tattoo’s, wij ons verhaal in de vorm van littekenweefsel, 😉 Aanvullend, ik heb enkele waarschuwende teksten in dit artikel maar vet gemaakt, bedankt voor je reactie.