Hoe bijna 1 miljard publiek geld via actiegroepen beleid bepaalt, buiten de verkiezingen om.
Dit stuk is gebaseerd op een aflevering van “Wynia’s Week”, met Wouter Roorda als gast en Syp Wynia als host.
- Syp Wynia
Journalist en oud-commentator van Elsevier (1997–2018).
Bekend om grondige economische en politieke analyse – feiten en duiding. - Wouter Roorda
Onderzoekt al jaren de geldstromen tussen overheid, loterijen en actiegroepen.
Zijn werk maakt zichtbaar hoe er bijna 1 miljard euro richting beleidsclubs gaat die geen democratisch mandaat hebben.
De aflevering is hier te bekijken: YouTube-link – aanbevolen!
Wat hierna volgt is een samenvatting en interpretatie van een toch wel schokkend en feitelijk patroon:
een parallel machtssysteem in Nederland, buiten verkiezingen en buiten de kiezer om.
Table of Contents
De kern
In Nederland hoort de burger het laatste woord te hebben, de burgers zijn soeverein, het is de letterlijke definitie van democratie.
Echter, in de praktijk wordt die burger – voor een deel – aan de kant geschoven door een ander systeem:
Publiek geld + loterijgeld → actiegroepen zonder leden → beleid + rechtszaken → burger buitenspel.
Het gaat om ongeveer €250 miljoen per jaar, €1 miljard per vier jaar, naar Nederlandse actiegroepen en beleidsclubs, zonder democratisch mandaat.
Je zou dus kunnen stellen dat dit beleid via subsidies, in plaats van verkiezingen, is.
Waarom dit van belang is
- Het zijn veelal clubs zonder leden (milieudefensie heeft wel leden)
- En zijn dus geen representatie van een groep uit bevolking
- Ze hebben wel invloed op beleid
- Ze hebben toegang tot ministeries
- Ze spannen rechtszaken aan tegen de staat – tegen ons
- Daarnaast krijgen ze miljoenen uit de Postcodeloterij (met staatsvergunning)
Met andere woorden, zonder een mandaat van de burger – namens niemand – hebben ze invloed en macht.
Voorbeelden
Urgenda
±2 personen, 10 miljoen Postcodeloterij, dwingt overheid juridisch.
Milieudefensie
Sterk afhankelijk van subsidies, zet koers via rechter.
Natuur & Milieu
Geen leden, wel structureel overheids- + loterijgeld; aan stikstoftafel.
COC
Geen leden, miljoenen subsidies, direct invloed op beleidsafspraken.
Hoe het werkt
- Ministeries financieren “maatschappelijke organisaties”
- Clubs krijgen ANBI-status en daarmee het imago van “goed doel”
- Loterijgeld + fondsen versterken dat
- Deze clubs:
- zitten aan beleidstafels
- voeren rechtszaken
- spreken “namens de samenleving”
Maar niemand heeft op hen gestemd.
Gevolg
Officiële route:
Burger → Parlement → Wet → Uitvoering
Feitelijke route:
Ministerie → Actiegroep → Rechter & beleidstafels
De kiezer wordt in dat geval dus simpelweg omzeild.
Wat dit betekent
Een democratie valt niet plotseling omver, maar…
Hij lekt weg via:
- subsidies
- vergunningen
- commissietafels
- rechterlijke trajecten zonder mandaat
- actiegroepen zonder leden
En de burger betaalt… maar beslist niet.
Slot
- Dit gaat niet over links of rechts.
- Dit gaat over wie beslist in ons land.
- Dit is geen theorie. Dit is praktijk. En het gebeurt in het volle licht.
- En dan rijst de vraag: hoe kunnen 150 volksvertegenwoordigers dit laten gebeuren?
- Als dit geen alarmbel is voor onze democratie, wat dan wel?