Citroenzuur is zo’n stof met aardig wat toepassingen voor voedsel en schoonmaken. Het is een kristallijne stof. “Food grade” is iets duurder maar wel een verstandige keuze. Citroenzuur is een zwak organisch zuur en geeft dan ook de zure smaak aan citrusvruchten. In veel gerechten is het de finesse van de smaak. En voor de schoonmaak? Nooit meer stinkazijn en een veel betere resultaat. Hadden we dat maar eerder geweten!
Table of Contents
De naam
De chemische namen, zoals 2-hydroxy-1,2,3-propaantricarboxylzuur, worden eigenlijk nauwelijks gebruikt. Als conserveringsmiddel zie je het terug op verpakkingen als E330.
Een hardnekkig misverstand: Citroenzuur is niet hetzelfde als vitamine C ofwel ascorbinezuur!
Molecuulformule: 
Toepassingen
- Als schoonmaakmiddel is citroenzuur van grote waarde. Het stinkt niet zoals azijnzuur (enigszins schadelijk voor luchtwegen) en werkt beter dan azijnzuur. Het is niet verwonderlijk dat citroenzuur vaak het hoofdingrediënt is in zakjes om koffiezetapparaten te ontkalken. Ook kalkvlekken in badkamers, op glas en kranen, zijn goed aan te pakken met citroenzuur. Pas wel op met marmer want dat lost ook op in citroenzuur.
- Voor het ontkalken van apparaten zoals waterkokers, koffiezetapparaten enzovoorts is het raadzaam om de concentratie laag te houden. Bijvoorbeeld 15 gram per liter. Zuren tasten materialen als aluminium makkelijk aan en opgewarmd is het aanzienlijk reactiever – vandaar de wat lagere concentratie. Uiteraard goed naspoelen om zuursmaak kwijt te raken.
- Voor het ontkalken van kranen en glas in badkamers is 60 gram per liter genoeg om behoorlijk effectief te zijn.
- Citroenzuur lijkt wat op oxaalzuur, het brengt metaalionen in oplossing. Het is een zwak zuur, heb wat geduld. Het is aanzienlijk minder agressief dan zoutzuur. Een oplossing van 30 a 50% (massa) werkt over het algemeen goed.
- Voor roestvlekken geldt dat als de vlek weg is je meteen moet naspoelen en borstelen met water. Zolang de ijzerverbinding in oplossing is kan je het wegspoelen. Afhankelijk van de ondergrond is het verstandig om te testen met lagere concentraties .
- Voor ontroesten moet je ook geduld hebben, beperkte roest met een geringe laagdikte is redelijk goed te behandelen. Concentratie en temperatuur spelen een grote rol. Het voordeel van deze aanpak is dat de ondergrond nauwelijks aangetast wordt
- Als je het voor voedsel wil gebruiken als alternatief voor de bekende plastic flesjes in de vorm van een citroen, denk dan aan een oplossing van zo’n 6 a8%. Dit is ook ongeveer de concentratie in citroensap. Ik gebruik bijvoorbeeld maar 0,1 gram in boterkoek – niet meer dan een mespuntje dus.
- Zuiver bakpoeder maak je door twee eetlepels natriumbicarbonaat te mengen met één eetlepel citroenzuur. Doseer de helft van wat in het recept staat. Dus als er staat één theelepel bakpoeder dan voeg je een halve theelepel van het mengsel toe.
- Voor de klusser: Je kunt het als flux gebruiken bij het solderen. Wel goed naspoelen. Als het te warm wordt dan ontbindt het in kooldioxide en water – vrij onschuldig dus.
Waarschuwingen
Is citroenzuur gevaarlijk? Eigenlijk niet. Zorg wel dat je kwaliteit ” Food Grade” gebruikt.
- Citroenzuur zit in veel voedingstoffen en is flink verdund relatief onschuldig. Bedenk wel dat regelmatig gebruik slecht is voor je gebit. Denk dan bijvoorbeeld aan frisdranken en fruit (waarbij suikers in niet-light-producten de schade verergeren). Dat citroenzuur heel goed kalk oplost in de badkamer is fijn maar dezelfde eigenschap is vernietigend voor je tanden.
- Geconcentreerd is het een wat bijtende stof.
Trivia
- In het menselijk lichaam is citroenzuur een belangrijk tussenproduct bij de omzetting van vetten, eiwitten en suikers in energie en water en kooldioxide: De citroenzuurcyclus.
Waar te koop?
Op tal van plaatsen is het te koop in kleine hoeveelheden, bijvoorbeeld hier: https://www.naturalspices.eu/citroenzuur-e330.html. Grotere hoeveelheden bijvoorbeeld hier: https://hoefer-shop.de/technische-chemikalien/zitronensaeure/25-kg. Doe jezelf een plezier en let er op dat het wel “food grade” is.
Ik ben allergies voor citroenzuur, althans E330.
Kramp in mijn kuiten is de reactie meestal
snachts.
Na 15 jaar erachter gekomen dat citroenzuur
de reden was voor kramp. In de meeste
restaurant worden verse voedingsmiddelen
gebruikt en daar wordt citroenzuur gelukkig
niet gebruikt.
In (ik denk) 80% van de voedingsmiddelen zit
citroenzuur in. Sterker nog, er zijn geen sportdrankjes
te kopen zonder dit middel.
Citroensap is geen probleem.
Dit slechts ter aanvulling opdat citroenzuur
“niet alles is”.